EEN INSECTENSTEEK
(teken, muggen, wespen, etc).
Scroll verder naar beneden voor specifieke informatie over teken.
Wat is het?
Wat is het? Muggen, vlooien, wespen, bijen, mieren, teken en steekvliegen zijn veel voorkomende insecten die bijten of steken. Insecten steken uit zelfverdediging of omdat ze zich voeden met menselijk bloed. Terwijl ze steken, brengen ze een giftige stof in de huid. Niet de prik zelf, maar het gif veroorzaakt jeuk, pijn of zwelling. Sommige mensen hebben veel last van een insectensteek, anderen merken er nauwelijks iets van. Een mug, vlo of mier voelt u vaak niet steken. U merkt pas dat u gestoken bent als er een bultje ontstaat dat jeukt. Een steek van een bij, steekvlieg of wesp is pijnlijk en kan een flinke bult geven. Vooral een bijensteek geeft veel zwelling. Bijen laten hun angel in de huid achter als ze steken. Een teek blijft op de bijtplek zitten; het beestje laat pas los als het zich heeft volgezogen met bloed.
Kan het kwaad?
Bijna iedereen is wel eens geprikt door een insect en weet dat dat vervelend kan zijn.
Maar de jeuk, zwelling en pijn gaan vanzelf weer over. Soms is iemand allergisch voor een bijen- of wespensteek. In dat geval kunt u er flink ziek van worden.
Wat kunt u er zelf aan doen?
Als de angel van een bij is blijven zitten, moet u deze weghalen. Probeer met uw nagel de angel eruit te schrapen. U kunt ook de stompe kant van een mes of een pincet gebruiken. Soms hangt er nog een klein gifzakje aan de angel. Pas dan op dat u niet in het zakje knijpt, want dan kan er evt. meer gif naar binnen spuiten. Als de angel eruit is, kunt u het wondje spoelen en deppen met jodium of alcohol. Een vastzittende teek moet u meteen verwijderen. Pak de teek zo dicht mogelijk op de huid vast. Dit kan met uw vingers, maar het lukt het beste met een splinterpincet (of met een speciale tekentang). Leg de pincet plat op de huid, zodat u de teek bij de kop kunt pakken zonder in het lijfje te knijpen. Trek hem vervolgens voorzichtig uit de huid. Hierna het wondje goed wassen en desinfecteren met jodium of alcohol. Als er een stukje van de teek in de huid achterblijft, kan dat geen kwaad. Dat zweert er vanzelf uit. Bij jeuk, pijn en zwelling geeft een koude, natte doek verlichting. Bij jeuk kunt u evt. anti-jeukmiddeltjes gebruiken, zoals menthol strooipoeder of een creme.
Wanneer naar de huisarts?
Neem direct contact op met uw huisarts:
Als u in uw mond, tong of keel gestoken bent;
Als u gestoken wordt terwijl u overgevoelig (allergisch) bent voor insectensteken of er eerder flink ziek van bent geweest;
Als u direct nadat u gestoken bent last krijgt van benauwdheid;
Als u direct na de steek uitslag of zwellingen krijgt op een andere plaats dan waar u gestoken bent, bijv. op uw oogleden of lippen
Neem contact op met uw huisarts:
Als u na de steek jeuk over uw hele lichaam krijgt;
Als in de buurt van een tekenbeet na enkele dagen tot weken een lichtrode ronde vlek ontstaat die langzaam groter wordt;
Als u er koorts bij krijgt. Wanneer er andere verschijnselen zijn waarover u zich zorgen maakt, overleg dan met uw huisarts.
WANDELEN EN TEKEN ! Bron: folder RIVM
Een tekenbeet is meestal onschuldig, maar kán u ziek maken als de teek langer dan 24 uur op uw huid zit. Geef de teek dus geen kans, een tekencontrole na een uitstapje in de natuur is een kleine moeite. Heeft een teek u toch te pakken, dan kunt u hem eenvoudig zelf verwijderen.
Teken en de ziekte van lyme. Wie in de natuur komt, kan een tekenbeet oplopen. Meestal is zo’n beet onschuldig, maar een teek kán de ziekte van Lyme overbrengen. Dat is een ziekte die ernstige gevolgen kan hebben; bescherming is dus verstandig. Door uw lichaam, en evt. dat van anderen, op teken te controleren, kunt u een teek snel verwijderen. Als dat binnen 24 uur na de beet gebeurt, is de kans op de ziekte van Lyme bijna nul. U hoeft alleen naar de huisarts als u klachten krijgt. De ziekte van Lyme is meestal goed te behandelen met antibiotica.
Eenvoudige maatregelen. Vermijd contact met struikgewas en hoog gras, blijf zoveel mogelijk op de paden en bedek uw huid goed. Draag bijv. dichte schoenen, lange mouwen, een lange broek en stop uw broekspijpen in uw sokken. Teken kruipen vaak op het hoofd van een kind. Laat kinderen een pet dragen als extra bescherming. Gaat u naar een gebied waar veel teken voorkomen, dan kunt u uw huid insmeren met insektenwerend middel, bijv. DEET (lees de aanwijzingen op de verpakking). Controleer altijd uw kleding en lichaam op teken als u op plekken bent geweest waar teken kunnen voorkomen.
Wat te doen bij een tekenbeet. Verwijder de teek binnen 24 uur! De kans op besmetting is dan vrijwel uitgesloten. Neem een pincet waarmee u de teek goed kunt vastpakken, bijv. een puntig pincet of speciaal tekenpincet. Pak de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast en trek de teek voorzichtig uit de huid. Druk de teek hierbij niet plat. Een achterblijvend stukje van de monddelen van de teek kan geen kwaad, het verdwijnt vanzelf uit het wondje. Ontsmet het wondje met 70% alcohol, jodiumtinctuur of -zalf. Noteer de datum in uw agenda, bij evt. ziekteverschijnselen zal de huisarts hiernaar vragen. Let tot 3 maanden na de beet op ziekteverschijnselen, bijv. griepachtige klachten.
Wat zijn teken? Teken zijn spinachtige beestjes van 1-3 mm groot. Teken leven van het bloed van mensen en dieren. Ze komen voor in bossen, duinen, heidegebieden, weilanden, parken en tuinen in het hele land. Het liefst zitten ze in struiken en grassen tot ongeveer anderhalve meter boven de grond. Van daaruit klimmen ze op de huid of kleren van voorbijgangers; ze gaan op zoek naar een warm en vochtig plekje, bijv. achter de oren, in de liezen, knieholtes of oksels. Bij kinderen zijn teken vaak op het hoofd te vinden: bij de haargrens en achter de oren. Teken bijten zich vast in de huid en zuigen zich vol met bloed. Meestal merkt u daar niets van. Een teek kan uren tot zelfs dagen op uw huid zitten zonder dat het opvalt. Teken komen het hele jaar voor, ze worden aktief zodra de temperatuur boven de 8 graden stijgt.
De ziekte van Lyme. De ziekte van Lyme begint meestal met een rode, ringvormige uitslag van meer dan 5 cm doorsnee op de plaats waar een teek heeft gebeten. U kunt ook griepachtige klachten krijgen als hoofdpijn, koorts of gewrichtspijn. Soms verdwijnen de verschijnselen spontaan; in een later stadium kunnen echter ernstigere verschijnselen ontstaan: verlamde gezichtsspieren, heftige pijn aan een arm of been, dubbelzien, krachtsverlies in uw benen, pijnlijke of gezwollen gewrichten of een neiging tot flauwvallen. Als de ziekte van Lyme niet op tijd is ontdekt, kan iemand chronische huidaandoeningen of ernstige gewrichtsklachten krijgen. Mensen kunnen elkaar niet met deze ziekte besmetten, ook het verwijderen van een teek bij een dier geeft geen besmettingsgevaar.
Hoe kan een teek iemand ziek maken? Teken kunnen u alleen ziek maken als ze zelf besmet zijn met een bacterie die een ziekte kan veroorzaken én als ze voldoende lang hebben vastgezeten in de huid. In Nederland dragen teken vooral de Borreliabacterie bij zich. Als de teek langer dan 24 uur op uw lichaam zit kan die bacterie in uw lichaam terechtkomen. De meeste mensen worden niet ziek na een tekenbeet. Toch kwamen in 2005 in Nederland 17.000 mensen bij de huisarts vanwege de ziekte van Lyme. Goed op teken controleren is dus belangrijk.
Naar de huisarts. De meeste mensen krijgen helemaal geen klachten. Ook als er een klein, rood plekje op de huid ontstaat rond de beet hoeft u zich geen zorgen te maken. Dat is een reactie op de beet zelf. U hoeft pas naar de huisarts te gaan als u een ringvormige rode uitslag rond de plaats van de beet heeft, die groter wordt dan 5 cm. Let ook op ziekteverschijnselen, zoals griepachtige klachten.
Wat te doen na tekenbeet in het buitenland? In het buitenland kunnen teken ook andere ziekten dan de ziekte van Lyme overbrengen. Verwijder dus ook in het buitenland een teek snel, binnen 24 uur, en op de juiste manier. Noteer vervolgens de datum van de tekenbeet, de plek van de tekenbeet op het lichaam en het land en gebied waar u de tekenbeet hebt opgelopen. Meld deze gegevens aan uw huisarts als u in de 3 maanden na de beet gezondheidsklachten krijgt.
